Verloren in de tijd..

Tijd, een relatief begrip. Althans volgens Albert Einstein. Einstein is echter niet de enige. Met het uurtje naar voren, dus eigenlijk verloren tijd, wat we het afgelopen weekend weer voor de kiezen hebben gekregen rijst bij mij opnieuw de vraag ‘Waarom?’ Waarom vinden we het nu in deze tijd nog steeds nodig om idioot om te gaan met de tijd en dan heb ik het niet alleen over de zomertijd actie van zaterdagnacht. Er zijn veel meer zaken minder natuurlijk aan hoe wij omgaan met tijd, aan hoe wij zijn verloren in de tijd…

 

Er is op twee verschillende manieren inbreuk gedaan op ons natuurlijke tijdsbesef. De eerste hebben we nu de komende week last van hebben – onze biologische klok heeft ongeveer een week nodig zich aan te passen naar de nieuwe tijd – en de tweede manier leven we dagelijks mee en maakt dat sommige mensen slechts één keer in de vier jaar hun verjaardag kunnen vieren.

 

Zomertijd / Wintertijd

Het uurtje erbij en eraf wat we elk één keer per jaar doen is verre van natuurlijk. De eerste die bedacht dat het misschien handig zou zijn om met de tijd te spelen was Benjamin Franklin. In voorjaar van 1784 deed Benjamin Franklin, toendertijd een Amerikaanse afgevaardigde te Parijs, een ‘grote ontdekking’. Hij werd om zes uur ’s ochtends wakker van een vreemd geluid en toen hij naar buiten keek bleek de zon om die tijd niet alleen al op te zijn, maar ook al licht te geven. Dit, zo schreef hij in een humoristisch essay, had vóór hem waarschijnlijk nog nooit iemand opgemerkt. Hoeveel kaarsen, en dus geld, kon je vooral in de zomer wel niet uitsparen door een paar uur eerder te leven!

 

Idioot natuurlijk, maar begin van de 20e eeuw keek men opnieuw naar hetzelfde gegeven.  De Britse aannemer William Willet pleitte in 1909 er voor om de klok op vier achtereenvolgende zondagen in de lente steeds twintig minuten vooruit te zetten – een idee dat het niet haalde. De daadwerkelijke invoerig van de zomertijd werd ingezet door de Duitsers in 1916 waarna de Amerikan in 1918 volgden. De reden voor beide was om energie te besparen in de oorlogstijd.

Tussen de beide wereldoorlogen in werd er geen zomertijd ingesteld maar in de Tweede Wereldoorlog opnieuw met dezelfde argumentatie.

 

In de jaren 70, tijdens de oliecrisis, werd de zomerklok opnieuw ingesteld. Sindsdien zijn er steeds meer landen op het noordelijke halfrond die om energiebesparing en geldbesparing een vorm van daylight saving ingesteld hebben.

Of er werkelijk energie bespaart wordt kan niet worden gezegd. De aannames daarvoor zijn op oude patronen van energieverbruik die allang niet meer gelden en resultaten in de onderzoeken die daar naar zijn gedaan tegenstrijdig.

 

Wat wel een feit is dat mensen veel last ondervinden van met name het invoeren van de zomertijd zoals afgelopen weekend. Vooral kleine kinderen passen zich moeilijk aan.

 

13 Manenkalender

De tweede manier die ons tijdsbesef, onze natuurlijk ritme, verstoort is het gebruik van onze huidige kalender van 12 maanden; de Gregoriaanse kalender. Deze kalender werd in de middeleeuwen ingevoerd door Paus Gregorius en was gebaseerd op de Juliaanse kalender. De Beide kalenders zijn verzonnen constructies. Maanden variëren van 28 dagen tot 31, soms afwisselend in dagen, soms even lang, met een jaren die één keer in de 4 jaar 366 dagen lang zijn.

 

De maand Juli bijvoorbeeld is vernoemd naar Julius Ceasar en kent 31 dagen. Keizer Augustus wilde niet onderdoen voor de beste man en regelde een extra maand die Augustus heette met uiteraard evenveel dagen als Juli. Riep daar iemand groot ego? December (deci staat voor 10) was vroeger de de 10e en laatste maand.

Allemaal veranderingen aan ons tijdsbesef die feitelijk nergens op slaan. Zeker niet als je realiseert dat de Maya’s uit Latijns en Midden Amerika al eeuwen lang een werkende kalender hebben die gebasseerd op de natuurlijke tijd, op de cycli van de aarde, de maan en de sterren. De Maya’s hadden, net als veel andere natuurvolkeren van vroeger, een kalender van 13 maanden. Net als de maan die in 13 intervallen door het jaar heen gaat en de vrouwlijke cyclus die ook kent.

 

Sterker nog, de Maya’s hadden hun kalender en tijdsbesef zo goed voor elkaar dat zij honderden jaren voor ons Westerlingen al wisten dat een jaar precies 365,24 dagen duurde. Recente berekeningen met computergesimuleerde modellen hebben ons geleerd dat de Maya’s er iets naast zaten want het blijk 365,242 te zijn(!)

 

Tijd om terug te gaan

In deze tijd van bezinning en terug gaan naar essentie wordt het in mijn beleving ook tijd dat we ander naar onze tijdsbeleving gaan kijken en serieus moeten overwegen om een meer natuurlijke tijdsbeleving op te gaan zoeken. Een time-management cursus volgen is ook een optie, maar waarom iets aanpassen wat van nature goed geregeld is. Het is beter om de tijd op een natuurlijke manier z’n beloop te laten gaan. Letterlijk.

 

Mocht je geïnteresseerd zijn in meer achtergrond over het laatste onderwerp dan is het boek van Peter Toonen dan heeft De Fries een absolute aanrader voor je: Wat wisten de Maya’s. Hierin beschrijf Peter Toonen, die als expert gezien kan worden binnen de Maya cultuur op eenvoudige, heldere en plezierige wijze hoe de Maya’s omgaan en gingen met het concept tijd.